" စကားပုံ"၊ " စကားထာ"၊ " စကားလိမ်" တို့ကို ကွဲကွဲပြားပြားသိရအောင်
မေး။ ။ ဆရာကြီးရှင့်..
" စကားပုံ"၊ " စကားထာ"၊ " စကားလိမ်" တို့ကို ကွဲကွဲပြားပြားသိရအောင် ရှင်းပြပေးစေလိုပါတယ်
ရှင့်။ 🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀
🎀 စကားပုံ၊ စကားထာ 🎀
စကားလိမ်
-------------
🔖 စကားပုံ 🔖
" စကားပုံ" ဆိုတာ ပုံခိုင်းပြီးပြောတဲ့စကားပါပဲ။ " ပုံ" ဆိုတာ ပုံခိုင်းတာကို ဆိုလိုတာပါ။ ပုံခိုင်းတယ်ဆိုတာဘာလဲ။...
ဆိုပါစို့။ သမီးရဲ့သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်က စာမေးပွဲဖြင့်မဖြေရသေးဘဲ အားလျှော့ပြီး "အောင်မှာမဟုတ်ပါဘူး"လို့ စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့စကား ပြောနေတယ်ဆိုရင် သူ့ကိုသမီးက ဘယ်လိုပြောမလဲ။
" ဟယ်၊ နင်ကလည်း 'စစ်မရောက်ခင် မြားကုန်နေပြီ'" လို့ ပြောမယ်မဟုတ်လား။ အဲဒီ 'စစ်မရောက်ခင် မြားကုန်'ဆိုတဲ့စကားဟာ ပုံခိုင်းတဲ့စကားပဲပေါ့။ အဓိပ္ပါယ်တူတဲ့စကားကို ပုံဆောင်ခိုင်းနှိုင်းပြတာပါပဲ။စစ်မရောက်ခင် မြားကုန်ဆိုသလိုပဲ စာမေးပွဲမဖြေခင် အားလျှော့နေပြီလားလို့ ပြောရင်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။
" ဆိုသလိုပဲ"၊ " ဆိုသလိုပေါ့" ဆိုတဲ့စကားမျိုး ထည့်ပြောနိုင်ပါတယ်။🍁
မြန်မာစကားထဲမှာ စကားပုံတွေအများကြီးရှိပါတယ်။ အစဉ်အဆက် ပုံခိုင်းပြောဆိုရေးသားခဲ့တဲ့ ပုံခိုင်းစကားတွေ အသုံးတွင်ကျယ်လာပြီး
စကားပုံတွေ ဖြစ်လာတာပါပဲ။စကားပြောရာ၊ စာရေးရာမှာ စကားပုံကိုအသုံးပြုပြီးပြောရင်၊ ရေးရင် တစ်မူထူးခြားပြီး နားထောင်သူအတွက် မှတ်သားစရာ ဖြစ်ပါတယ်။ စကားပုံတွေက ကျစ်ကျစ်လျစ်လျစ်၊ ပြေပြေပြစ်ပြစ်ဖန်တီးထားတဲ့ စကားတွေမို့ နားထောင်သူ မှတ်မိလွယ်တယ်။ နှစ်သက်စရာလည်းကောင်းတယ်။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် အထောက်အကူပြုပြီး
အပြန်အလှန်အကျိုးရှိတာကို " "ကိုင်းကျွန်းမှီ၊ ကျွန်းကိုင်းမှီ"
အကောင်းအဆိုးဖြစ်ပျက်ကြောင်းလဲတတ်တဲ့သဘောကို
" ရေစီးတစ်ခါ၊ ရေသာတစ်လှည့်"
ဒုက္ခရောက်ဖူး တဲ့သူဟာ အန္တရာယ်အရိပ်အယောင်တွေ့တိုင်း ထိတ်လန့်တတ်တာကို-
" ခဲမှန်ဖူးတဲ့စာသူငယ်လို"
တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ဇနီးမောင်နှံချင်းလိုက်ဖက်တာကို
" နေနဲ့လ၊ ရွှေနဲ့မြ"
စသည်ဖြင့် စကားပုံတွေကိုကြည့်ရင် ကာရန်တွေ၊ အသံတွေ ပြေပြေပြစ်ပြစ်ဖွဲ့ထားတာကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။လိုက်နာစရာတွေ၊ ရှောင်စရာတွေ၊ မှတ်သားစရာတွေကို စကားပုံတွေက ဖော်ပြနေပါတယ်🍁
🔖 စကားပုံနဲ့ဆိုရိုး 🔖
စကားပုံစာအုပ်တွေ အစဉ်အဆက်ပေါ်ပေါက်ခဲ့တာ အများကြီးပါပဲ။
အားလုံး အကျိုးရှိတဲ့စာအုပ်တွေပါပဲ။ သမီးတို့လက်လှမ်းမီတဲ့စာအုပ်ကတော့ မြန်မာစာအဖွဲ့ကပြုစုထားတဲ့ " မြန်မာစကားပုံ" ဆိုတဲ့စာအုပ်ပါ။ " စကားပုံပေါင်း ၈၀၀" ကို အဓိပ္ပါယ်ရှင်းပြထားတာ မှတ်သားစရာပါပဲ။ မြန်မာစာအဖွဲ့က " မြန်မာဆိုရိုးစကား" ဆိုတဲ့စာအုပ်ကိုလည်း ပြုစုထုတ်ဝေထားသေးတယ်။စကားပုံတွေလိုပဲ ဆိုရိုးစကား ၁၀၀၀ ကျော်ကို အဓိပ္ပါယ် ရှင်းပြထားပါတယ်။ ဒီပြင့်စကားပုံစာအုပ်တွေမှာ
တော့ စကားပုံနဲ့ဆိုရိုးမခွဲဘဲ အားလုံးက်ို စကားပုံအဖြစ်သတ်မှတ်ကြပါတယ်။ မြန်မာစာအဖွဲ့ကတော့
" စကားပုံ" နဲ့ " ဆိုရိုး" ကို ခွဲခြားထားတယ်။🍁
ရှေ့မှာပြောခဲ့သလို ပုံခိုင်းတဲ့စကားသက်သက်ဆိုရင် စကားပုံလို့ သတ်မှတ်ပြီး ...:
ပုံခိုင်းတဲ့သဘောမပါရင်ဖြစ်ဖြစ်၊ ပုံခိုင်းတာရော၊ ဆိုလိုရင်းအဓိပ္ပါယ်ရော နှစ်ခုတွဲနေရင်ဖြစ်ဖြစ် အဲဒီစကားမျိုးကိုတော့ ဆိုရိုးစကားလို့ သတ်မှတ်တယ်။
" ပညာရွှေအိုးလူမခိုး" ဆိုရင် ပညာကို ရွှေအိုးနဲ့ခိုင်းနှိုင်းပြီး ပညာတန်ဖိုးရှိပုံကို ပုံခိုင်းထားတာမို့ စကားပုံလို့ သတ်မှတ်တယ်။
" ပညာရဲရင့်ပွဲလယ်တင့်" ဆိုရင်တော့ ပုံခိုင်းတာမဟုတ်ဘဲ တိုက်ရိုက်ပြောတာမို့ ဆိုရိုးလို့ သတ်မှတ်တယ်။
ဒါပေမဲ့ စကားပုံနဲ့ဆိုရိုးကို ပြတ်ပြတ်သားသားမခွဲနိုင်တာတွေလည်းရှိတယ်။ ယေဘုယျအားဖြင့်တော့ အားလုံးကိုခြုံပြီး စကားပုံလို့ခေါ်နေကြတာ စကားပုံစာအုပ်တွေကိုကြည့်ရင် တွေ့နိုင်ပါတယ်။🍁
🔖 စကားထာ 🔖
" စကားထာ" ဆိုတာကတော့
အဓိပ္ပါယ်မြှုပ်ထားတဲ့ ဉာဏ်စမ်းစကားပါပဲ။ ပဟေဠိလို့လည်း ခေါ်နိုင်ပါတယ်။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ဉာဏ်စမ်းတဲ့အနေနဲ့ စကားထာဝှက်တမ်းကစားကြတာ
မြန်မာ့ဓလေ့တစ်ခုပါပဲ။ စကားထာဝှက်တဲ့အခါ ဖြေရမဲ့သူက မဖြေနိုင်ရင် " ပန်းပေးပြီ" ဆိုပြီး အရှုံးပေးရတယ်။ အဲဒီအခါ ဝှက်တဲ့သူက အဖြေမှန်ကို ပြောပြရတယ်။
မဖော်နိုင်ရင် ဝှက်တဲ့သူကနိုင်ပြီး
ဖြေတဲ့သူကရှုံးတယ်။ ဖော်နိုင်ရင်တော့ ဖြေတဲ့သူကနိုင်တာပေါ့။🍁
စကားထာကို ဝှက်သူက အသစ်ဖန်တီးတာမဟုတ်ပါဘူး။ အစဉ်အဆက်ပြောဆိုခဲ့တဲ့စကားထာတွေကို မှတ်သားပြီး ပြန်ပြောကြရတာပါ။ အဖြေတွေကိုလည်း အဲဒီလိုပဲ ကျက်မှတ်ထားရတာပေါ့။🍁
စကားထာတွေက စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတယ်။ စကားထာတစ်ခုကို စပြီးဖန်တီးသူဟာ စိတ်ကူးစိတ်သန်း တော်တော်ကောင်းတာပဲ။
" နတ်သမီးသောက်ရေကန်၊ တံတိုင်းသုံးထပ်ရံ" ဆိုတဲ့စကားထာရဲ့အဖြေက " အုန်းသီး" ပါ။အတွင်းဆုံးက
" အုန်းရည်"၊ အပြင်က "အုန်းသီးအဖြူသား" ၊ " အုန်းမှုတ်ခွံ"၊ " အုန်းဆန်ခွံ"သုံးထပ်ကာထားတာပေါ့။
" မဖွပ်ဘဲဖြူသည့်နတ်ပုဆိုး၊
မလောင်းဘဲ
ပြည်
သည့်နတ်ရေအိုး"ဆိုတာလည်း အုန်းသီးကိုဝှက်တဲ့ စကားထာပါပဲ။
" အသီးပေါ်အပင်ပေါက် ခြေထောက်တစ်ချောင်းထောက်" ဆိုတာက " နာနတ်သီး" တဲ့။
" ခေါင်းမြီးခြုံ လုံပါပေ့၊ ဆံမြိတ်ချ လှပါပေ့၊ ကျောက်တန်းစီညီပါပေ့"ဆိုတာ " ပြောင်းဖူး"တဲ့။
" ရေလယ်ခေါင်သောင်ထွန်း နတ်သမီးနေတဲ့ကျွန်း" ဆိုတာ
" ကျောက်ပျဉ်"တဲ့။အများကြီးပါပဲ။
ဆရာကြီးမင်းသုဝဏ်က " သည်ခါဝသန် ပျင်းပြေရန်" ဆိုပြီး စာတစ်ပုဒ်ရေးဖူးပါတယ်။ဒေါ်ကြည်ဦးရေးတဲ့ " မြန်မာ့ရိုးရာစကားထာများ" ဆိုတဲ့စာအုပ်လည်း ရှိပါတယ်။🍁
🔖 စကားလိမ်🔖
" စကားလိမ်" ဆိုတာကတော့ ရှေ့အသံနဲ့ နောက်အသံပြောင်းပြီး ပြောင်းပြန်ပြောတဲ့စကားပါပဲ။
" နောင်မှသိ" ကို " နိမှသောင်" လို့ပြောတာ စကားလိမ်ပေါ့။
စကား ၃ လုံးဆိုတော့ အလယ်လုံးကို အသံမပြောင်းဘဲ မူလအတိုင်းထားပြီး ရှေ့နောက်ပြောင်းလိုက်တော့
" နောင်- သိ" က " နိ- သောင်" ဖြစ်သွားတာပေါ့။ သူများမသိစေချင်တာမျိုးကို စကားလိမ်နဲ့ ပြောတတ်ကြတယ်။ ငှက်ပျောသီးနဲ့မတည့်တဲ့ကလေးရှေ့မှာ သူမသိအောင်ပြောချင်ရင် " ငပျီးသော" လို့ ပြောတာမျိုးပေါ့။ " ငှက်ပျောသီး" မှာ ရှေ့ဆုံးအသံက အသံတစ်ဝက်ပဲဆိုရတာမို့ ရှေ့အသံကိုချန်ပြီး နောက်အသံနှစ်သံကိုပဲ ပြောင်းပြန်လုပ်ရတယ်။ ဒီတော့ " ငပျီးသော" ဖြစ်သွားတာပေါ့။ 🍁
ပျော်စရာကစားနည်းအဖြစ်လည်း စကားလိမ်ဝှက်ကြတယ်။မဖြေနိုင်ရင် ပန်းပေးရတာပေါ့။ စာပေတွေထဲမှာလည်း စကားလိမ်တွေထည့်ရေးတတ်ကြတယ်။ ဦးတိုးရဲ့ရာမရကန်မှာ-
" သဒ္ဒါမတတ်စာမတတ်" ကို
" သဒတ်မတာ စတ်မတာ" လို့စကားလိမ်နဲ့ရေးတယ်။
.လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်ကတော့
နာဂဆဒ္ဒန်ဘောလယ်မှာ -
" နိမှသောင် နောင်မှသိ"တဲ့။
ဦးပုညကတော့-
"လောကဓံ လံကဓော"လို့ရေးတယ်။
လူရွှင်တော်တွေက-
" ဓနောဓိခြိုက်ကင်းစ်"ဆိုပြီး အင်္ဂလိပ်စကားလိုလို ဘာလိုလိုပြောတယ်။ဘာလဲလို့မေးတော့ " ဓနိတောခြင်ကိုက်" တဲ့။🍁
စကားလိမ်ကို နှစ်ဆင့်ဝှက်တာလည်းရှိသေးတယ်။" အစ်ကို့မယား
အိပ်ချင်တယ်" ဆိုတာမျိုးပေါ့။
အစ်ကို့မယားက " မရီး" ၊ အိပ်ချင်ရင် " သမ်းတယ်"၊ မရီးသမ်း
" မရမ်းသီး"ပေါ့။
တစ်ခါက ဘုန်းတော်ကြီးတစ်ပါးကို နောက်တတ်ပြောင်တတ်တဲ့ ဒကာတစ်ယောက်က. " လင်ပေးရွာကို ဆွမ်းစားကြွပါဘုရား" လို့လျှောက်ပြီး ပြန်သွားသတဲ့။ ဘုန်းတော်ကြီးက လင်ပေးရွာဆိုတာ မကြားဖူးပါဘူးဆိုပြီးစဉ်းစားတော့ " လင်ပေး"
က " လေးပင်"၊ လေးပင်ဆိုတော့ အိမ်တွေမှာ လေးပင်ဆိုရင်သုံးခန်းရှိတယ်။ သုံးခန်းဆိုတော့
" သန်းကုန်း"ပေါ့။ ဒီတော့မှ ရွာနာမည်ပေါ်တယ်တဲ့။ သင်္ဂဇာဆရာတော်ရဲ့ စကားပုံစာအုပ်တွေမှာတွေ့တဲ့ပုံပြင်ပါ။ ဆရာကြီး
မင်းသုဝဏ်ကလည်း " စကိမ်လား စကားလိမ်" ဆိုပြီး စာတစ်ပုဒ် ရေးဖူးတယ်။ ဒီလောက်ဆို ရှင်းလောက်ပါပြီ။🍁
📝 ဆရာကြီးမောင်ခင်မင်(.ဓနုဖြူ)
လူငယ်တွေမေးကြတဲ့
ထွေထွေရာရာမြန်မာစာ.📝
Comments
Post a Comment